قرآن ، اين چشمه سار زلال ، در سير زمان منشا پيدايش علوم بسياري در تمدن با شكوه اسلام شده و از آن جمله در آثار ادبي فارسي - شعر و نثر - انعكاسي گسترده داشته است . گاه شاعران فارسي زبان از A«قرآن A» در اشعار خود ياد مي كنند. چنان كه A«ناصر خسرو قبادياني A» بارها بدين نام مبارك اشاره كرده و به A«حافظ A» بودن خود نيز اشارتي دارد و گويد:
تا در دلم قرآن مبارك قرار يافت پربركت است وخير،دل ازخيروبركتش
منت خداي را كه نكرده است منتي پشتم به زير بار مگر فضل و منتش
و نيز مي گويد:
قرآن را به پيغمبرت ناوريد
مقرم به مرگ و به حشر و حساب مگر جبرئيل آن مبارك سفير
كتابت ز بر دارم اندر ضمير
سنائي غزنوي نيز در بسيار جاها از قرآن گفته است كه كوتاهتر و جامعتر از همه بيت معروف اوست :
اول و آخر قرآن ز چه A«باA» آمد و A«سين A» يعني اندر ره دين ، رهبر تو قرآن بس
از كمال الدين اسماعيل شاعر بزرگ قرن هفتم هجري نيز به يك بيت بسنده مي كنيم :
رسني محكم است قرآنت خويشتن را بدان رسن در بند
از سر خيل عارفان و حافظان قرآن ، شمس الدين محمد حافظ شاعر بزرگ قرن هشتم هجري نيز سخني نقل كنيم :
عشقت رسد به فرياد ار خود به سان حافظ قرآن ز بر بخواني در چارده روايت
سخني هم از محمد بن حسام خوسفي شاعر شيعي قرن هشتم و اوايل قرن نهم هجري كه با قرآن انس فراوان داشته و قرآنهاي زيادي را با خط خوش نوشته است ، مي آوريم :
تطهير اهل بيت به قرآن مبين است آخر ببين كه پايه اين منزلت كراست
و از سخن دلنشين اقبال لاهوري كه نيز مانند ابن حسام و بسياري از شاعران ديگر با قرآن مؤانست زياد داشته است ياد كنيم كه گويد:
فاش گويم آنچه در دل مضمر است
چون كه در جان رفت ، جان ديگر شود
از يك آييني مسلمان زنده است اين كتابي نيست چيزي ديگر است
جان چو ديگر شد، جهان ديگر شود
پيكر ملت ز قرآن زنده است
زماني نيز شاعران ، آيات مباركات قرآن را در اشعار خود درج و اشارات و تلميحاتي را كه مورد نظر آنان است بيان مي كنند. اين نوع بهره وري از قرآن كريم از اندازه فزون است و مصححان دواوين شاعران و استادان رنج فهرست كردن آيات را بر خود هموار كرده و در تعليقات ديوانها آورده اند.
در اين جا به نقل مواردي اندك - به جهت نمونه - اكتفا مي كنيم :
عثمان مختاري غزنوي از قصيده سرايان فصيح قرن پنجم و ششم هجري ، در ديوان خود به مناسبتهايي از آيات قرآن سود جسته است ؛ از جمله در وصف ممدوح خود مي گويد:
نشان رفقش يحي العظام و هي رميم
مبشران فلك بانگ بر زمان زدند نتيجة سخطش كل من عليها فان
كه بر ملوك بخوان كل من عليها فان
امير معزي هم در ديوان خود آورده است :
بر آن زمين كه قرار است دشمنان تو را نوشت دست اجل كل من عليها فان
برگرفته از گلستان قرآن
مطالب مرتبط
ارسال نظر برای این مطلب
اطلاعات کاربری
لینک دوستان
ساعت
آمار سایت
آمار به روایت وبگذر